[English] - [Cymraeg]
Over 200 children, from Year 6 to Year 13 (10 - 18 year olds) recently attended Cardiff Magistrates’ Court to experience a real-life court environment as part of their studies.
Working alongside the National Justice Museum, we have been accommodating school visits to educate them about the justice system and how it functions.
Earlier this year, on one of these visits, Owen Pennell, Head trainer from the National Justice Museum hosted a weeklong training course on “Cyber Bullying“ for four Cardiff based schools; Cantonian, Whitchurch, Christ the King School and Fitzalan.
The training sessions were conducted in court two (our largest courtroom in Cardiff Magistrates’) and provided a fantastic backdrop for the children to experience a real-world court environment.
Every pupil received personal roles and responsibilities to act out (either speaking or non-verbal), which captivated the groups interest throughout the day.
This led to a high level of interaction and engagement from all participants, and it was great to witness first-hand how all the age groups got immersed in the experience.
Using our courtrooms to facilitate these sessions provided the perfect “real life” setting to fully captivate the audience and ensure all our visitors (teachers included) received a fully interactive, immersible journey through how courts work.
According to research from the University of Warwick, 29% of UK teenagers reported being bullied, with cyber bullying often now being used as an additional tool to supplement traditional forms of bullying.
With this in mind, a real “cyber bullying” scenario was used to conduct the training, which allowed the children to delve into a hot topic, which remains a current and a growing area of concern across the UK right now.
If we can provide lasting impressions of the legal environment to schools who participate in these learning sessions, then we can have a very positive influence on young people’s lives, behaviours - and potential career paths.
The feedback from both Owen and all the schools was fantastic, and they felt this unique opportunity should be made available to more schools and colleges, something that we’d also advocate for.
This positive collaboration between the National Justice Museum and HMCTS is a great example of how we can work together for future generations and who knows, maybe we will see some of the recent attendees go on to become legal advisors, judges or our future HMCTS colleagues.
[English] - [Cymraeg]
Yn ddiweddar, mynychodd dros 200 o blant, rhwng Blwyddyn 6 a Blwyddyn 13 (10 – 18 oed) Lys Ynadon Caerdydd i brofi amgylchedd llys go iawn fel rhan o'u hastudiaethau.
Gan weithio ochr yn ochr â'r Amgueddfa Gyfiawnder Genedlaethol, rydym wedi bod yn darparu ar gyfer ymweliadau ysgolion i'w haddysgu am y system gyfiawnder a sut mae'n gweithredu.
Yn gynharach eleni, ar un o'r ymweliadau hyn, cynhaliodd Owen Pennell, Prif hyfforddwr Amgueddfa Gyfiawnder Cymru gwrs hyfforddi a oedd yn para wythnos ar "Seiberfwlio" ar gyfer pedair ysgol yng Nghaerdydd; Cantonian, Yr Eglwys Newydd, Ysgol Crist y Brenin a Fitzalan.
Cynhaliwyd y sesiynau hyfforddi yn llys dau (ein ystafell llys fwyaf yn Llys Ynadon Caerdydd) a bu i hynny roi profiad a chefndir gwych i'r plant brofi amgylchedd llys go iawn.
Cafodd pob disgybl rôl a chyfrifoldebau personol i’w hactio (naill ai'n siarad neu’n ddi-eiriau), a bu i hyn ennyn diddordeb y grwpiau drwy gydol y dydd.
Arweiniodd hyn at lefel uchel o ryngweithio ac ymgysylltu gan yr holl gyfranogwyr, ac roedd yn wych gweld yr holl grwpiau oedran yn mwynhau’r profiad.
Mi wnaeth defnyddio ein ystafelloedd llys i hwyluso'r sesiynau hyn greu amgylchedd “bywyd go iawn” perffaith i gadw sylw’r gynulleidfa yn llawn a sicrhau bod ein holl ymwelwyr (yn cynnwys yr athrawon) yn cael profiad gwbl ryngweithiol o weld sut mae’r llysoedd yn gweithio.
Yn ôl ymchwil gan Brifysgol Warwick, nododd 29% o bobl ifanc yn eu harddegau yn y DU eu bod yn cael eu bwlio, gyda seiberfwlio yn aml bellach yn cael ei ddefnyddio fel ffordd ychwanegol i ategu mathau traddodiadol o fwlio.
Gyda hyn mewn golwg, defnyddiwyd senario "seiberfwlio" go iawn i gynnal yr hyfforddiant, a oedd yn caniatáu i'r plant ymchwilio i bwnc llosg, sy'n parhau i fod yn faes pryder cyfredol a chynyddol ledled y DU ar hyn o bryd.
Os gallwn ddarparu argraffiadau parhaol o'r amgylchedd cyfreithiol i ysgolion sy'n cymryd rhan yn y sesiynau dysgu hyn, yna gallwn gael dylanwad cadarnhaol iawn ar fywydau, ymddygiadau pobl ifanc - a llwybrau gyrfa posibl.
Roedd yr adborth gan Owen a'r holl ysgolion yn wych, ac roeddent yn teimlo y dylai'r cyfle unigryw hwn fod ar gael i fwy o ysgolion a cholegau, rhywbeth y byddem hefyd yn dadlau drosto.
Mae'r cydweithrediad cadarnhaol hwn rhwng Amgueddfa Gyfiawnder Cymru a GLlTEF yn enghraifft wych o sut y gallwn gydweithio ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol a phwy a ŵyr, efallai y byddwn yn gweld rhai o'r mynychwyr diweddar yn mynd ymlaen i fod yn gynghorwyr cyfreithiol, barnwyr neu ein cydweithwyr yn GLlTEF yn y dyfodol.
]]>[English] - [Cymraeg]
If you follow our social media channels, over the last few weeks you may have seen some of our staff sharing their experiences of what it’s like to work behind the scenes in the criminal courts.
With women making up 70% of our workforce, for International Women’s Day, we spoke to some of the women who work in the criminal courts, learning more about their experiences of being a woman in criminal justice.
We also discussed how they support other women to access the justice system, whether that’s championing and enabling new initiatives that support female defendants or victims of crime, or small considerations that enable female witnesses to give their best possible evidence.
Delivery manager Karen has been instrumental in co-ordinating first hearing courts for domestic abuse cases in Yorkshire. This initiative aims to ensure that these types of case can run more efficiently, with the right resources and support from various agencies.
One of the challenges in domestic abuse cases is maintaining the victim’s engagement throughout the legal process. Karen has seen instances where, without the victim’s involvement, there is high risk of cases failing.
She says that its often seemingly small things that can help victims and complainants of domestic abuse to feel more engaged in the proceedings and confident to give evidence. Part of the process in the first hearing court is making sure that special measures applications are made at that first hearing.
Victims often don't want the defendants to see them, so by arranging for them to give evidence from behind a screen or arranging them to arrive through private entrance into the witness waiting area can all make a difference.
This is something Bethan, a delivery manager who works with vulnerable witnesses, has first-hand experience of. She supports vulnerable witnesses to give evidence, by taking steps to ensure they can remain anonymous by giving evidence behind a screen.
Bethan recognises the importance of other small actions in helping women who find themselves in the court feel less anxious about the court process. She explained that issues such as period dignity can impact on a witnesses’ ability to give evidence and how she makes sure that period products are available in witness waiting areas in her court.
She appreciates coming to court can be worrying for many people and says this is just one less thing for women to worry about:
It’s stressful enough and something as simple as helping with that could alleviate some of the stress they are feeling.
As a listing officer, Ami recognises the impact of waiting for their case to be heard can have on victims of sexual assault and domestic abuse and where possible we’ll always try and list domestic violence and sexual assault cases as soon as we can.
She gave an example of one particular case where she was able to work with her resident judge, the Crown Prosecution Service and defence to review the current case list to ensure a domestic abuse case could be heard as early as possible. Her work had a huge impact on the victim who had been worried about how she would cope financially.
Marie is an Intensive Supervision Court-Coordinator working at an Intensive Supervision Court (ISC) pilot site specifically for female offenders. The ISC diverts offenders with complex needs away from short custodial sentences and into enhanced community-based sentences. They aim to reduce reoffending by targeting the root causes of offending behaviour and supporting access to substance misuse and mental health treatment, education, and employment. Marie acts as the ‘middleman’ between all the agencies involved in the scheme.
Women involved in the pilot meet individually once a month with the district judge in a more informal setting, which Marie says can encourage them to speak more freely about their experiences.
They talk about how they’re getting on with the order, all their appointments, what’s going to happen for the next month, and set goals and targets for themselves. It’s from there that we start building the relationship with the women.
It’s seeing the ladies go from the very first time when they walk in and they’re nervous and defensive, to seeing them over the months at each review, starting to open up, trust the judge and talk about things they look forward to doing.
Marie outlined the progress she's noticed that's already been made by some of the women on the pilot in Birmingham and tells us some of the women have gone back to university and others have returned to full time employment.
There are plenty of other examples of brilliant women working across the justice system and our quartet are all big advocates for opportunities available.
Ami advised, “if you want to work in a court service, you have to be committed. You need to love the challenges because every day you'll face with the new challenges. But in that you need to find the positivity as well, because how you are going to play your part and get a result.”
The challenges and variety were something that Karen also enjoys:
The role of a legal adviser in HMCTS is a great role, the position of providing independent legal advice and ensuring a fair hearing is unique and the fact that we're dealing with such a wide range of work, is very rewarding.
Young women considering a career in the law to consider the options outside the norm, outside the box and look wider, HMCTS is part of that wider picture.
And Bethan added:
Just because you're a woman, it doesn't mean you can't go as high as you want to in criminal justice. There are no ceilings on any jobs, and if you want to go for something, go for it.
[English] - [Cymraeg]
Os ydych yn dilyn ein sianelau cyfryngau cymdeithasol, dros yr wythnosau diwethaf mae’n debyg eich bod wedi gweld rhai o’n staff yn rhannu eu profiadau o sut beth yw gweithio yn y cefndir yn y llysoedd troseddol.
Gyda merched yn cynrychioli 70% o’n gweithlu, i ddathlu Diwrnod Rhyngwladol y Merched, bu inni siarad gyda rhai o’r merched sy’n gweithio yn y llysoedd troseddol, gan ddysgu mwy am eu profiadau o fod yn ddynes ym maes cyfiawnder troseddol.
Bu inni drafod hefyd sut maen nhw’n cefnogi merched eraill yn y system gyfiawnder, p’un a yw hynny’n hybu a galluogi mentrau newydd sy’n cefnogi merched sy’n ddiffynyddion neu ddioddefwyr troseddau, neu ystyriaethau bychain sy’n galluogi tystion benywaidd i roi’r dystiolaeth orau bosib.
Mae Karen, sy’n Gyfarwyddwr Cyflawni, wedi chwarae rôl allweddol wrth gydlynu’r llysoedd gwrandawiadau cyntaf ar gyfer achosion cam-drin domestig yn Swydd Efrog. Mae’r fenter yn anelu at sicrhau bod y mathau hyn o achosion yn gallu mynd rhagddynt yn fwy effeithlon, gyda’r adnoddau a’r gefnogaeth gywir gan amrywiaeth o asiantaethau.
Un o’r heriau gydag achosion cam-drin domestig yw cynnal ymgysylltiad y dioddefwr trwy gydol y broses gyfreithiol. Mae Karen wedi profi achlysuron lle, heb gyfraniad y dioddefwr, mae risg uchel y bydd achosion yn methu.
Mae hi’n dweud y mae pethau sy’n ymddangos yn bethau bychain yn gallu helpu i ddioddefwyr ac achwynwyr cam-drin domestig deimlo’n fwy yn rhan o’r achos ac yn fwy hyderus i roi tystiolaeth. Rhan o’r broses yn y llys gwrandawiad cyntaf yw sicrhau bod ceisiadau mesur arbennig yn cael eu gwneud yn y gwrandawiad cyntaf hwnnw.
Yn aml iawn nid yw’r dioddefwyr eisiau i’r diffynyddion eu gweld, felly gall trefnu fel eu bod yn rhoi tystiolaeth o du ôl i sgrin neu drefnu iddynt ddod i mewn i’r llys drwy fynediad preifat i fynd i’r ystafell aros i ddioddefwyr wneud gwahaniaeth fawr.
Dyma rhywbeth y mae gan Bethan, cyfarwyddwr cyflawni sy’n gweithio gyda thystion bregus, brofiad uniongyrchol ohono. Mae hi’n cefnogi tystion bregus i roi tystiolaeth, trwy gymryd camau i sicrhau eu bod yn gallu bod yn anhysbys trwy roi tystiolaeth y tu ôl i sgrin.
Mae Bethan yn cydnabod pwysigrwydd gweithredoedd bychain eraill sy’n helpu merched sy’n dod i’r llys i deimlo’n llai pryderus am broses y llys. Esboniodd bod materion fel urddas mislif (period dignity) yn gallu effeithio ar allu tystion i roi tystiolaeth, felly mae hi’n sicrhau bod cynnyrch mislif ar gael yn y man aros i dystion yn ei llys hi.
Mae’n gwerthfawrogi bod dod i’r llys yn gallu peri pryder i lawer o bobl ac mae hyn yn un peth yn llai i ferched bryderu amdano:
Mae’n brofiad sy’n peri digon o straen yn barod, ac mae rhywbeth syml fel helpu gyda hynny yn gallu lliniaru rhywfaint o’r straen maen nhw’n ei deimlo.
Fel swyddog rhestru, mae Amy yn cydnabod yr effaith y mae aros i’w hachos gael ei wrando yn ei gael ar ddioddefwyr ymosodiadau rhywiol a cham-drin domestig a lle bo’n bosibl byddwn wastad yn ceisio rhestru achosion cam-drin domestig ac ymosodiad rhywiol mor fuan ag y gallwn.
Rhoddodd enghraifft o un achos penodol lle’r oedd hi’n gallu gweithio gyda’i Barnwr preswyl, Gwasanaeth Erlyn y Goron a’r amddiffyniad i adolygu’r rhestr achosion gyfredol i sicrhau bod achos cam-drin domestig yn cael ei wrando mor fuan ag oedd yn bosib. Cafodd ei gwaith effaith anferthol ar y dioddefwr a oedd wedi bod yn pryderu am sut byddai hi’n ymdopi yn ariannol.
Cydlynydd Llys Goruchwyliaeth Ddwys yw Marie, sy’n gweithio mewn Llys Goruchwyliaeth Ddwys (ISC) ar safle sy’n cynnal cynllun peilot yn benodol i droseddwyr benywaidd. Mae’r ISC yn ailgyfeirio troseddwyr gydag anghenion cymhleth i ffwrdd o ddedfrydau o garchar byrion i ddedfrydau cymunedol uwch. Y nod yw lleihau aildroseddu trwy dargedu gwreiddiau ymddygiad troseddwr a chefnogi mynediad at driniaeth sy’n mynd i’r afael â chamddefnyddio sylweddau a phroblemau iechyd meddwl a chymorth gyda materion addysg a chyflogaeth. Mae Marie yn gweithredu fel y pwynt cyswllt rhwng yr holl asiantaethau sy’n rhan o’r cynllun.
Mae merched sy’n rhan o’r cynllun peilot yn cwrdd unwaith y mis gyda’r barnwr rhanbarth mewn lleoliad mwy anffurfiol, a meddai Marie bod hyn yn gallu eu hannog i siarad yn fwy agored am eu profiadau.
Maen nhw’n siarad am sut maen nhw’n dod yn eu blaenau gyda’r gorchymyn, eu hapwyntiadau i gyd, beth fydd yn digwydd yn y mis nesaf, a phennu amcanion a thargedau ar gyfer eu hunain. Rydym yn datblygu’r berthynas gyda’r merched o’r pwynt hwnnw.
Mae gweld y merched o’r foment maen nhw’n cerdded i mewn am y tro cyntaf, ac maen nhw’n nerfus ac yn amddiffynnol, i’w gweld dros gyfnod o fisoedd ym mhob adolygiad, yn dechrau bod yn fwy agored, yn ymddiried yn y barnwr ac yn siarad am y pethau maen nhw’n edrych ymlaen at wneud.
Bu i Marie amlinellu’r cynnydd mae hi eisoes wedi’i weld ymysg rhai o’r merched yn y cynllun peilot yn Birmingham ac mae hi’n dweud wrthym bod rhai o’r merched wedi dychwelyd i’r brifysgol ac mae eraill wedi dychwelyd i gyflogaeth amser llawn.
Mae digonedd o esiamplau eraill o ferched gwych yn gweithio ledled y system gyfiawnder ac mae pob un o’n pedwarawd yn barod iawn i hyrwyddo’r cyfleoedd sydd ar gael.
Cyngor Ami yw:
Os ydych eisiau gweithio mewn gwasanaeth llys, rhaid i chi fod yn ymrwymedig. Rhaid eich bod wir yn hoffi’r heriau oherwydd byddwch yn wynebu heriau newydd bob dydd. Ond o fewn hynny rhaid i chi ddod o hyd i bositifrwydd hefyd, o ran sut rydych yn chwarae eich rôl ac yn sicrhau canlyniad da.
Mae’r heriau ac amrywiaeth y gwaith hefyd yn rhywbeth mae Karen yn eu mwynhau:
Mae rôl cynghorydd cyfreithiol yn GLlTEF yn rôl wych, mae bod mewn sefyllfa i ddarparu cyngor cyfreithiol annibynnol a sicrhau gwrandawiad teg yn unigryw, ac mae’r ffaith ein bod yn delio ag amrywiaeth mor eang o waith yn rhoi llawer o foddhad.
Dylai merched ifanc sy’n ystyried gyrfa ym maes y gyfraith ystyried opsiynau y tu allan i’r norm, edrychwch yn ehangach - mae GLlTEF yn rhan o’r darlun ehangach hwnnw.
Ychwanegodd Bethan:
]]>Nid yw bod yn ddynes yn golygu nad oes modd i chi fynd mor uchel ag y gallwch ym maes cyfiawnder troseddol. Nid oes cyfyngiadau ar unrhyw swydd, os ydych eisiau mynd am rywbeth, ewch amdani.
[English] - [Cymraeg]
Earlier this month Nick Goodwin, CEO talked in his blog about adjustments to the Reform Programme across HMCTS and described how we would be rebalancing our operational priorities. My colleague Daniel Flury also wrote about how this will affect the delivery of the Crime Programme.
To complete this series of updates, I wanted to tell you more about what this means across the civil, family and tribunals (CFT) jurisdictions, as well as some changes to our central functions.
Reformed services are having a significant impact on those who need our justice system, as well as helping the most vulnerable in our society. Uptake of these services – including divorce, money claims, family public law and immigration and asylum – has been strong and at the end of 2023, we published data which shows a trend towards the increased use of digital services.
But the remaining services in the civil jurisdiction and family private law are the largest and most complex services in the CFT Programme. As a result, we’ve decided to extend the completion date for the overall Programme from March 2024 to March 2025, to make sure we get this right.
We must balance delivery of reform with other policy areas, such as changes in immigration and the introduction of automatic referral to mediation in the civil process. This has resulted in further development work needing to be prioritised over planned reform work. I’ve set out our plans in more detail in this blog.
Civil enforcement changes will be removed from our plans, to help us focus on the large services that we have already started to reform. Our plans still include providing the ability for users to issue warrants of control to enforce County Court judgments digitally through the reforming Online Civil Money Claims (OCMC) Service. We instead plan to deliver change to all other enforcement process outside of the Reform Programme, subject to funding.
We will continue to deliver our priorities for 2024 across civil which include:
In family private law, we spent longer than planned in the early adopter phase to resolve issues identified through early testing and now plan to complete national rollout by the end of March 2025.
Across tribunals projects, we will continue to deliver an end-to-end digital service for public and professional users across Employment, Immigration and Asylum, Social Security and Child Support and Criminal Injuries Compensation Tribunals by the end of March 2024 (April for the Immigration and Asylum Tribunal). Work will continue thereafter in these services to implement and rollout List Assist (except for Criminal Injuries Compensation Tribunal).
Last month in the Employment Tribunal, we introduced the ability for more claim types to be issued and managed within the digital service. Soon legal representatives will be able to issue claims for the first time. This service is currently live in several early adopter sites, so our focus will then move to rolling it out nationally in the Spring.
Across our five Service Centres – which help people with cases going through the justice system – the movement of civil work to these sites will continue, but future movement of services will be dependent on the progress of digital reforms. No further family private law and Employment Tribunal work will move to Service Centres until at least April 2025.
Across National Business Centres, as the change process from paper to digital will be slower than anticipated, we must still support paper processes and legacy systems. National Business Centres will therefore continue to make a valued contribution to HMCTS.
As ever, we’ll work together with our staff, judiciary and justice partners and continue to update and engage with our stakeholders, including professional and public user groups. We’ll work with these groups to gather feedback from the people they represent.
You can stay up to date with progress on the final phase of Reform in several ways:
[English] - [Cymraeg]
Yn gynharach y mis hwn siaradodd Nick Goodwin, Prif Swyddog Gweithredol yn ei flog am addasiadau i'r Rhaglen Ddiwygio ar draws GLlTEF a disgrifiodd sut y byddem yn ail-gydbwyso ein blaenoriaethau gweithredol. Ysgrifennodd fy nghyd-Weithiwr Daniel Flury hefyd am sut y bydd hyn yn effeithio ar gyflawni'r Rhaglen Droseddol.
I gwblhau'r gyfres hon o ddiweddariadau, roeddwn i eisiau dweud mwy wrthych am beth y mae hyn yn ei olygu ar draws yr awdurdodaethau sifil, teulu a’r tribiwnlysoedd (CFT), yn ogystal â rhai newidiadau i'n swyddogaethau canolog.
Mae gwasanaethau diwygiedig yn cael effaith sylweddol ar y rhai sydd angen ein system gyfiawnder, yn ogystal â helpu'r rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas. Mae'r nifer sy'n manteisio ar y gwasanaethau hyn - gan gynnwys ysgariad, hawliadau am arian, cyfraith deulu gyhoeddus a mewnfudo a lloches - wedi bod yn uchel ac ar ddiwedd 2023, fe wnaethom gyhoeddi data sy'n dangos tuedd tuag at y defnydd cynyddol o wasanaethau digidol.
Ond y gwasanaethau sy'n weddill yn yr awdurdodaeth sifil a chyfraith deulu breifat yw'r gwasanaethau mwyaf a’r rhai mwyaf cymhleth yn y Rhaglen CFT. O ganlyniad, rydym wedi penderfynu ymestyn y dyddiad cwblhau ar gyfer y Rhaglen gyffredinol o fis Mawrth 2024 i fis Mawrth 2025, er mwyn sicrhau ein bod yn ei chael yn iawn.
Rhaid i ni gydbwyso cyflwyno diwygiadau â meysydd polisi eraill, megis newidiadau mewn mewnfudo a chyflwyno atgyfeiriad awtomatig at gyfryngu yn y broses sifil. Mae hyn wedi arwain at yr angen i flaenoriaethu gwaith datblygu pellach dros waith diwygio a drefnwyd eisoes. Rwyf wedi nodi ein trefniadau yn fanylach yn y blog hwn.
Bydd newidiadau i’r system gorfodi sifil yn cael eu dileu o'n trefniadau, i'n helpu i ganolbwyntio ar y gwasanaethau mawr yr ydym eisoes wedi dechrau eu diwygio. Mae ein cynlluniau yn dal i gynnwys darparu'r gallu i ddefnyddwyr gyhoeddi gwarantau rheolaeth i orfodi dyfarniadau Llys Sirol yn ddigidol trwy ddiwygio'r Gwasanaeth Hawliadau am Arian Sifil Ar-lein (OCMC). Yn hytrach, rydym yn bwriadu cyflwyno newid i'r holl brosesau gorfodi eraill y tu allan i'r Rhaglen Ddiwygio, yn amodol ar gyllid.
Byddwn yn parhau i gyflawni ein blaenoriaethau ar gyfer 2024 ar draws y meysydd sifil, sy'n cynnwys:
Yn maes cyfraith deulu breifat, gwnaethom dreulio mwy o amser na'r disgwyl yn y cyfnod mabwysiadu cynnar i ddatrys problemau a adnabuwyd trwy brofion cynnar ac rydym bellach yn bwriadu cwblhau'r broses gyflwyno genedlaethol erbyn diwedd mis Mawrth 2025.
Ar draws prosiectau’r tribiwnlysoedd, byddwn yn parhau i ddarparu gwasanaeth digidol o'r dechrau i'r diwedd ar gyfer defnyddwyr cyhoeddus a phroffesiynol ar draws y Tribiwnlysoedd Cyflogaeth, Mewnfudo a Lloches, Nawdd Cymdeithasol a Chynnal Plant a’r Tribiwnlys Iawndal am Anafiadau Troseddol erbyn diwedd mis Mawrth 2024 (Ebrill ar gyfer y Tribiwnlys Mewnfudo a Lloches). Bydd gwaith yn parhau wedi hynny yn y gwasanaethau hyn i weithredu a chyflwyno List Assist (ac eithrio’r Tribiwnlys am Iawndal Anafiadau Troseddol).
Fis diwethaf yn y Tribiwnlys Cyflogaeth, fe wnaethom gyflwyno'r gallu i gyhoeddi mwy o fathau o hawliadau a'u rheoli o fewn y gwasanaeth digidol. Cyn bo hir, bydd cynrychiolwyr cyfreithiol yn gallu cyflwyno hawliadau am y tro cyntaf. Ar hyn o bryd mae'r gwasanaeth hwn yn weithredol mewn sawl safle mabwysiadu cynnar, felly bydd ein ffocws wedyn yn symud i'w gyflwyno'n genedlaethol yn y Gwanwyn.
Ar draws ein pum Canolfan Wasanaeth - sy'n helpu pobl gydag achosion sy'n mynd drwy'r system gyfiawnder - bydd symud gwaith sifil i'r safleoedd hyn yn parhau, ond bydd symud gwasanaethau yn y dyfodol yn ddibynnol ar gynnydd diwygiadau digidol. Ni fydd unrhyw waith cyfraith deulu breifat na gwaith y Tribiwnlys Cyflogaeth bellach yn symud i Ganolfannau Gwasanaeth tan o leiaf Ebrill 2025.
Ar draws y Canolfannau Busnes Cenedlaethol, gan y bydd y broses o newid o bapur i ddigidol yn arafach na'r disgwyl, mae'n rhaid i ni barhau i gefnogi prosesau papur a hen systemau. Felly, bydd Canolfannau Busnes Cenedlaethol yn parhau i wneud cyfraniad gwerthfawr i GLlTEF.
Fel erioed, byddwn yn gweithio gyda'n staff, y farnwriaeth a'n partneriaid cyfiawnder ac yn parhau i ddiweddaru ac ymgysylltu â'n rhanddeiliaid, gan gynnwys grwpiau defnyddwyr proffesiynol a chyhoeddus. Byddwn yn gweithio gyda'r grwpiau hyn i gasglu adborth gan y bobl y maent yn eu cynrychioli.
Gallwch gael yr wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd ar gam olaf y Rhaglen Ddiwygio mewn sawl ffordd:
[English] - [Cymraeg]
Working alongside our justice partners, we’ve made significant progress towards the vision for reform we set out in 2016: to provide a justice system with people’s needs and expectations at its heart. Our core principles – to be just, proportionate and accessible – have always underpinned our work.
I’m incredibly proud of what we’ve achieved. Common Platform is operational in all criminal courts in England and Wales and driving efficiency in data sharing and accuracy between criminal justice partners. To date, the system has managed over 1.3 million cases.
However, as we move into the final phase of our Reform Programme, we must not lose sight of our original vision. We’ve taken stock of how far we have come and where we still need to go and have extended the overall programme to March 2025. You can read more about this in a blog post from HMCTS Chief Executive, Nick Goodwin.
We’ve revised the scope of our remaining Crime Programme – as part of this, we'll be retaining the Digital Case System in the Crown Court, while continuing to make improvements to Common Platform.
From the outset, delivering Common Platform has been one of the most significant and challenging aspects of reform. The external and operational environment has changed since we first started the Reform Programme. It’s right that we regularly review our plans and programmes to ensure that they continue to meet the needs of those working in the court system and provide value and efficiency for the taxpayer.
To be successful, we need to balance change with providing a stable system that people can access, ensuring that responding and adapting to user needs continue to be the driving force for change.
With this in mind, our priorities for Common Platform in 2024/25 are to:
Common Platform remains the system of court record, in both the Crown Court and magistrates’ courts. We’ll use it to store and report on essential data, keep court logs, record and share results, as well as generate and send notices, orders and warrants.
Use of the system will remain essential for legal professionals in both jurisdictions, and we’ll keep engaging with practitioners to better understand their views and enhance their user experience.
Before the programme closes in March 2025, we will make further improvements to the platform that will ultimately allow us to stop using our legacy Libra and Xhibit systems. In particular, we will:
I’m confident that these changes will improve how people use the platform, enhance system performance and continue to drive efficiency across the criminal justice system.
Feedback from our staff, judges and legal professionals has been fundamental in designing our new ways of working. With this feedback in mind, we have decided to keep the Digital Case System (DCS) in the Crown Court – you’ve told us that this works well and continues to meet your needs.
We’ll look at ways we can enhance DCS in future and make sure the two systems work well together, and we’re exploring opportunities for the transfer of data and information between them.
This means that, for now, there’s no change to the way legal professionals use systems in the Crown Court. We’ll carry on using DCS for case material and document management in the Crown Court, while continuing to use Common Platform for this purpose in the magistrates’ court. This will include providing access to the Initial Details of the Prosecution Case (IDPC) through the platform.
Associating with a case to access the full details will still be done through Common Platform, as will completing the Preparation for Effective Trial (PET) and Better Case Management (BCM) forms.
Legal professionals will continue using Common Platform to check in for hearings, in both Crown and magistrates’ courts.
We encourage all users of Common Platform to keep sharing feedback and suggestions with us. For now, the route for legal professionals is through HMCTS colleagues, although we’ll be adding the ability to submit feedback directly through the platform in future.
Refocusing our priorities will ensure we can deliver a system that better meets the needs of court users and gradually moves away from legacy systems.
Our year ahead is still a challenging one, and we’ll work hard to achieve the goals we’ve set ourselves.
Lastly, the formal end of the Reform Programme won’t mean an end to change and evolution. We’ll carry on finding ways we can improve as an organisation and the services we provide, ensuring justice can be delivered.
[English] - [Cymraeg]
Gan weithio ochr yn ochr â’n partneriaid cyfiawnder, rydym wedi gwneud cynnydd sylweddol tuag at y weledigaeth ar gyfer diwygio a nodwyd gennym yn 2016: darparu system gyfiawnder gydag anghenion a disgwyliadau pobl yn ganolog iddi. Mae ein hegwyddorion craidd - i fod yn gyfiawn, yn gymesur ac yn hygyrch – bob amser wedi bod yn sail i’n gwaith.
Rwy’n hynod falch o’r hyn rydym wedi’i gyflawni. Mae’r Platfform Cyffredin yn weithredol ym mhob llys troseddol yng Nghymru a Lloegr ac mae’n sbarduno effeithlonrwydd o ran cywirdeb a rhannu data rhwng partneriaid cyfiawnder troseddol. Hyd yma, mae’r system wedi rheoli dros 1.3 miliwn o achosion.
Fodd bynnag, wrth i ni symud i gam olaf ein Rhaglen Ddiwygio, ni allwn golli golwg o’n gweledigaeth wreiddiol. Rydym wedi ystyried pa mor bell rydym wedi dod a’r hyn rydym dal angen ei gyflawni ac rydym wedi ymestyn y rhaglen gyffredinol i fis Mawrth 2025. Gallwch ddarllen mwy am hyn mewn blog gan Brif Weithredwr GLlTEF, Nick Goodwin.
Rydym wedi adolygu cwmpas gweddill ein Rhaglen Droseddol - fel rhan o hyn, byddwn yn cadw’r System Achosion Digidol yn Llys y Goron, ac ar yr un pryd yn parhau i wneud gwelliannau i’r Platfform Cyffredin.
O’r cychwyn cyntaf, mae darparu’r Platfform Cyffredin wedi bod yn un o elfennau mwyaf arwyddocaol a mwyaf heriol y rhaglen ddiwygio. Mae’r amgylchedd allanol a gweithredol wedi newid ers i ni ddechrau rhoi’r Rhaglen Ddiwygio ar waith saith mlynedd yn ôl. Mae’n iawn ein bod yn adolygu ein cynlluniau a’n rhaglenni i sicrhau eu bod yn parhau i ddiwallu anghenion y sawl sy’n gweithio yn y system llysoedd a darparu gwerth am arian ac effeithlonrwydd i’r trethdalwr.
Er mwyn gwneud hyn yn llwyddiannus, mae angen inni gydbwyso newid gyda darparu system sefydlog y mae pobl yn gallu cael mynediad ati, gan sicrhau bod ymateb i, ac addasu i ddiwallu anghenion defnyddwyr yn parhau i fod y ffactor allweddol sy’n sbarduno newid.
Gyda hyn mewn cof, ein blaenoriaethau ar gyfer y Platfform Cyffredin yn 2024/25 yw:
Y Platfform Cyffredin yw system gofnodi’r llysoedd dal i fod, yn Llys y Goron a’r llysoedd ynadon. Byddwn yn ei defnyddio i gadw ac adrodd ar ddata hanfodol, cadw cofnodion llys, cofnodi a rhannu canlyniadau, ynghyd â chynhyrchu ac anfon hysbysiadau, gorchmynion a gwarantau.
Bydd defnyddio’r system yn parhau i fod yn hanfodol ar gyfer gweithwyr proffesiynol yn y ddwy awdurdodaeth, a byddwn yn parhau i ymgysylltu ag ymarferwyr i ddeall eu safbwyntiau yn well a gwella eu profiadau fel defnyddwyr.
Cyn i’r rhaglen ddod i ben ym mis Mawrth 2025, byddwn yn gwneud gwelliannau pellach i’r platfform a fydd yn ein caniatáu i roi’r gorau i ddefnyddio ein hen systemau, Libra ac Xhibit. Yn benodol, byddwn yn:
Rwy’n hyderus y bydd y newidiadau hyn yn gwella sut mae pobl yn defnyddio’r platfform, gwella perfformiad y system a pharhau i sbarduno effeithlonrwydd ledled y system gyfiawnder troseddol.
Mae cael adborth gan ein staff, barnwyr a gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith wedi bod yn hanfodol inni wrth ddylunio ein ffyrdd newydd o weithio. Gyda’r adborth hwn mewn cof, rydym wedi penderfynu i gadw’r System Achosion Digidol (DCS) yn Llys y Goron - rydych wedi dweud wrthym bod hyn yn gweithio’n dda ac yn parhau i ddiwallu eich anghenion.
Byddwn yn edrych ar ffyrdd i wella DCS yn y dyfodol a sicrhau bod y ddwy system yn gweithio’n dda gyda’i gilydd, ac rydym yn archwilio i gyfleoedd i drosglwyddo data a gwybodaeth rhyngddynt.
Felly, am y tro, mae hyn yn golygu nid oes unrhyw newid i’r ffordd y mae gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith yn defnyddio systemau yn Llys y Goron. Byddwn yn parhau i ddefnyddio DCS ar gyfer rheoli deunydd a dogfennau achosion yn Llys y Goron, gan barhau i ddefnyddio’r Platfform Cyffredin at y diben hwn yn y llysoedd ynadon. Bydd hyn yn cynnwys darparu mynediad at Fanylion Cychwynnol Achos yr Erlyniad (IDPC) drwy’r platfform.
Bydd cysylltu ag achos i gael gafael ar y manylion llawn yn parhau i ddigwydd drwy’r Platfform Cyffredin a bydd llenwi’r ffurflenni Paratoi ar gyfer Treial Effeithlon (PET) a Rheoli Achosion yn well (BCM) hefyd yn digwydd trwy’r platfform.
Bydd gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith yn parhau i ddefnyddio’r Platfform Cyffredin i fewngofnodi i wrandawiadau yn Llys y Goron a’r Llys Ynadon ill dau.
Rydym yn annog holl ddefnyddwyr y Platfform Cyffredin i barhau i rannu adborth ac awgrymiadau gyda ni. Am y tro, y llwybr ar gyfer gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith fydd drwy eu cydweithwyr yn GLlTEF, er byddwn yn ychwanegu’r gallu i gyflwyno adborth yn uniongyrchol drwy’r platfform yn y dyfodol.
Bydd newid pwyslais ein blaenoriaethau yn sicrhau ein bod yn gallu darparu system sy’n diwallu anghenion defnyddwyr y llysoedd yn well a symud i ffwrdd yn raddol o’r hen systemau.
Mae’r flwyddyn o’n blaenau dal yn mynd i fod yn flwyddyn heriol, a byddwn yn gweithio’n galed i gyflawni’r nodau rydym wedi’u gosod ar gyfer ein hunain.
Yn olaf, ni fydd terfyniad ffurfiol y Rhaglen Ddiwygio yn golygu y byddwn yn rhoi’r gorau i newid ac esblygu hefyd. Byddwn yn parhau i ddod o hyd i ffyrdd i wella fel sefydliad a gwella’r gwasanaethau rydym yn eu darparu, gan sicrhau bod cyfiawnder yn cael ei weinyddu.
]]>[English] - [Cymraeg]
Working alongside our justice partners, we’ve made significant progress towards the vision for reform we set out in 2016. Our core principles – to be just, proportionate and accessible – have always underpinned our work.
We’ve continued to successfully modernise 14 services and have received over 2.4 million digital applications since 2019. Satisfaction scores from those using our services remain high.
We’ve installed video technology to the majority of courtrooms, improved the user experience by creating five new service centres and introduced Common Platform to all criminal courts so that case information can be managed and shared more effectively.
I’m incredibly proud of what we’ve achieved together and the positive outcomes for our users. Our priority now is to ensure a stable operational environment in which we continue to improve at a steady pace.
We’ll continue to:
We’ve looked at our organisational capacity and pressures on our operations and heard feedback from our staff and partners. We’ve taken account of the challenging operating environment. We’ve considered wider pressures, such as long-lasting impacts of the pandemic, number of outstanding cases and the rising cost of living – all affect us as an organisation.
As a result, we now need to adjust our plans, particularly for some aspects of the Reform Programme, which was originally scoped at a time when caseloads were lower. The choices we’re making now will maximise efficiency and functionality of our technology.
This will help us to provide a more consistent and reliable service to those seeking access to justice through our courts and tribunals, as well as stabilise the experience for all those who use our systems.
To ease the pressure on the business and to ensure continued success, we are extending the overall programme to March 2025. And to ensure the stability we need, we’ll no longer deliver some parts of it as we had planned. This will allow us to get the current systems and processes to perform to their maximum capacity and ability before adding more.
We also need to spend more time making sure that our processes and ways of working align fully with the technological change. We cannot do one without the other and we have seen the consequences of getting this wrong in the past.
In revising our plans, we have the support of the Lord Chancellor, the Lady Chief Justice and the Senior President of Tribunals.
We’ve revised our plans for delivering additional functionality in Common Platform, the principal case management system in the criminal courts. The platform has received over 1.3 million cases since going live in 2020.
We will focus on fixing and enhancing the existing system, improving stability and the experience of those who use it.
We’ll not proceed with all aspects of the two releases known as ‘releases 2 and 3’ but will continue with some standalone elements which have already been built, specifically the introduction of digital cracked and ineffective trial forms and the functionality to allow judges to validate sentences.
We’ll retain the Crown Court Digital Case System (known as DCS), identifying ways we can enhance it in future, while making sure it works effectively alongside Common Platform.
Reforms in Civil and Family Private Law are the largest and most complex in the programme. As a result, we will extend the completion date for all development for the overall programme from March 2024 to March 2025. Implementation activity will continue throughout 2025 for civil reform.
Our plans still include digitising warrants of control to enforce County Court Judgments. They’ll be issued using the new Online Civil Money Claims service, similar to the legacy Money Claims On Line service. All other civil enforcement changes will be removed from our plans.
These changes will allow us to get the technology right, to integrate systems, and give ourselves and our partners the time needed to adjust to new ways of working.
We’re making progress on a number of significant property developments. A newly refurbished site in Leeds includes new employment tribunal rooms and construction is underway to create Business and Property Court hearing rooms.
The construction of the City of London’s state-of-the art courthouse, comprising civil, magistrates’ and Crown courtrooms, is also well underway.
Funding of £220 million to enhance our maintenance programme between 2023 and 2025 is enabling us to deliver more than 200 improvement projects across England and Wales. This will make a difference to the resilience, reliability, accessibility, comfort and environmental impact of our court and tribunal buildings.
Last week we announced the extension of 20 Nightingale courtrooms to increase capacity in our estate where operationally necessary.
While challenges remain, we’re making progress and reducing the risk of site closures while building resilience into the estate.
For all jurisdictions, we’ll set out more details about plans for the next year in follow-up blogs to be published over the coming week.
I’m confident that in making these changes to our operations, we’ve created a solid foundation for the future of the justice system. We’ll continue to work together to change and improve. We’ll not stand still as we strive to complete reform, perform at our best and prepare our services for the next generation.
Our dedicated staff and many partners across the justice system all have a role to play in this and I’m grateful for your continued support.
[English] - [Cymraeg]
Gan weithio ochr yn ochr â'n partneriaid cyfiawnder, rydym wedi gwneud cynnydd sylweddol tuag at y weledigaeth ar gyfer diwygio a nodwyd gennym yn 2016. Mae ein hegwyddorion craidd - i fod yn gyfiawn, yn gymesur ac yn hygyrch – bob amser wedi bod yn sail i'n gwaith.
Rydym wedi llwyddo parhau i foderneiddio 14 gwasanaeth ac wedi derbyn dros 2.4 miliwn o gymwysiadau digidol ers 2019. Mae sgôr boddhad ein defnyddwyr yn parhau i fod yn uchel.
Rydym wedi gosod technoleg fideo i'r mwyafrif o ystafelloedd llys, wedi gwella profiad y defnyddiwr trwy greu pum canolfan wasanaeth newydd a chyflwyno’r Platfform Cyffredin i bob llys troseddol fel y gellir rheoli a rhannu gwybodaeth achos yn fwy effeithiol.
Rwy'n hynod falch o'r hyn yr ydym wedi'i gyflawni gyda'n gilydd a'r canlyniadau cadarnhaol i'n defnyddwyr. Ein blaenoriaeth nawr yw sicrhau amgylchedd gweithredol sefydlog lle rydym yn parhau i wella ar gyflymder cyson.
Byddwn yn parhau i:
Rydym wedi edrych ar ein capasiti a'n pwysau sefydliadol ar ein gweithrediadau ac wedi clywed adborth gan ein staff a'n partneriaid. Rydym wedi ystyried yr amgylchedd gweithredol heriol. Rydym wedi ystyried pwysau ehangach, fel effeithiau hirhoedlog y pandemig, nifer yr achosion sydd heb eu datrys a chostau byw cynyddol - i gyd yn effeithio arnom ni fel sefydliad.
O ganlyniad, mae angen i ni nawr addasu ein cynlluniau, yn enwedig ar gyfer rhai agweddau ar y Rhaglen Ddiwygio, a gafodd ei chreu’n wreiddiol ar adeg pan oedd llwythi achosion yn is. Bydd y dewisiadau rydyn ni'n eu gwneud nawr yn sicrhau'r effeithlonrwydd a'r ymarferoldeb mwyaf posibl o'n technoleg.
Bydd hyn yn ein helpu i ddarparu gwasanaeth mwy cyson a dibynadwy i'r rhai sy'n ceisio mynediad at gyfiawnder drwy ein llysoedd a'n tribiwnlysoedd, yn ogystal â sefydlogi'r profiad i bawb sy'n defnyddio ein systemau.
Er mwyn lleddfu'r pwysau ar y busnes ac i sicrhau llwyddiant parhaus, rydym yn ymestyn y rhaglen gyffredinol hyd at fis Mawrth 2025. Ac er mwyn sicrhau'r sefydlogrwydd sydd ei angen arnom, ni fyddwn bellach yn darparu rhai rhannau ohono fel yr oeddem wedi'i fwriadu. Bydd hyn yn ein galluogi i gael y systemau a'r prosesau cyfredol i berfformio i'w capasiti a'u gallu mwyaf posibl cyn ychwanegu mwy.
Mae angen i ni hefyd dreulio mwy o amser yn sicrhau bod ein prosesau a'n ffyrdd o weithio'n cyd-fynd yn llawn â'r newid technolegol. Ni allwn wneud un heb y llall ac rydym wedi gweld canlyniadau cael hyn yn anghywir yn y gorffennol.
Wrth adolygu ein trefniadau, mae gennym gefnogaeth yr Arglwydd Ganghellor, yr Arglwyddes Brif Ustus ac Uwch Lywydd y Tribiwnlysoedd.
Rydym wedi diwygio ein cynlluniau ar gyfer cyflawni swyddogaethau ychwanegol yn y Platfform Cyffredin, y prif system rheoli achosion yn y llysoedd troseddol. Mae'r platfform wedi derbyn dros 1.3 miliwn o achosion ers mynd yn fyw yn 2020.
Byddwn yn canolbwyntio ar sefydlogi a gwella'r system bresennol yn ogystal â gwella sefydlogrwydd a phrofiad y rhai sy'n ei defnyddio.
Ni fyddwn yn bwrw ymlaen â phob agwedd o'r ddau ddatganiad a elwir yn 'ddatganiadau 2 a 3' ond byddwn yn parhau gyda rhai elfennau annibynnol sydd eisoes wedi'u hadeiladu, yn benodol cyflwyno ffurflenni digidol treialon chwâl ac aneffeithiol ac adnodd i ganiatáu i farnwyr ddilysu dedfrydau.
Byddwn yn cadw System Ddigidol Achosion Llys y Goron (a elwir yn DCS), gan nodi ffyrdd y gallwn ei gwella yn y dyfodol, a sicrhau ei bod yn gweithio'n effeithiol ochr yn ochr â’r Platfform Cyffredin.
Diwygiadau mewn Cyfraith Deulu Sifil a Phreifat yw'r diwygiadau mwyaf a’r rhai mwyaf cymhleth yn y rhaglen. O ganlyniad, byddwn yn ymestyn y dyddiad cwblhau ar gyfer pob datblygiad ar gyfer y rhaglen gyffredinol o fis Mawrth 2024 i fis Mawrth 2025. Bydd y gweithgaredd gweithredol ar gyfer diwygio’r maes sifil yn parhau drwy gydol 2025.
Mae ein trefniadau yn dal i gynnwys digideiddio gwarantau rheoli i orfodi Dyfarniadau Llys Sirol. Byddant yn cael eu cyhoeddi gan ddefnyddio'r gwasanaeth Hawliadau am Arian Sifil Ar-lein newydd, sy’n debyg i'r gwasanaeth Hawliadau am Arian Etifeddiaeth Ar-lein. Bydd yr holl newidiadau gorfodi sifil eraill yn cael eu dileu o'n cynlluniau.
Bydd y newidiadau hyn yn ein galluogi i gael y dechnoleg yn iawn, integreiddio systemau, a rhoi'r amser sydd ei angen arnom i ni a'n partneriaid addasu i ffyrdd newydd o weithio.
Rydym yn gwneud cynnydd ar nifer o ddatblygiadau eiddo sylweddol. Mae safle sydd newydd ei adnewyddu yn Leeds yn cynnwys ystafelloedd tribiwnlys cyflogaeth newydd ac mae gwaith adeiladu ar y gweill i greu ystafelloedd gwrandawiadau i’r Llys Busnes ac Eiddo.
Mae'r gwaith o adeiladu llys o'r radd flaenaf yn Ninas Llundain, sy'n cynnwys ystafelloedd ar gyfer y Llys Sifil, Llys Ynadon a Llys y Goron, hefyd yn mynd rhagddo'n dda.
Mae cyllid o £220 miliwn i wella ein rhaglen gynnal a chadw rhwng 2023 a 2025 yn ein galluogi i gyflawni mwy na 200 o brosiectau gwella ledled Cymru a Lloegr. Bydd hyn yn gwneud gwahaniaeth i wytnwch, dibynadwyedd, hygyrchedd, cysur ac effaith amgylcheddol ein hadeiladau llys a thribiwnlys.
Yr wythnos diwethaf fe wnaethom gyhoeddi y bydd 20 o ystafelloedd llys Nightingale yn cael eu hymestyn i gynyddu capasiti yn ein hystad lle bo angen gweithredol am hynny.
Er bod heriau'n parhau, rydym yn gwneud cynnydd ac yn lleihau'r risg o gau safleoedd tra'n meithrin gwytnwch yn yr ystad.
Ar gyfer pob awdurdodaeth, byddwn yn nodi mwy o fanylion am gynlluniau ar gyfer y flwyddyn nesaf mewn blogiau dilynol i'w cyhoeddi dros yr wythnos nesaf.
Rwy'n hyderus, wrth wneud y newidiadau hyn i'n gweithrediadau, ein bod wedi creu sylfaen gadarn ar gyfer dyfodol y system gyfiawnder. Byddwn yn parhau i weithio gyda'n gilydd i newid a gwella. Ni fyddwn yn sefyll yn llonydd wrth i ni ymdrechu i gwblhau’r rhaglen ddiwygio, perfformio ar ein gorau a pharatoi ein gwasanaethau ar gyfer y genhedlaeth nesaf.
Mae gan ein staff ymroddedig a llawer o bartneriaid ar draws y system gyfiawnder i gyd rôl i'w chwarae yn hyn ac rwy'n ddiolchgar am eich cefnogaeth barhaus.
]]>[English] - [Cymraeg]
I’m Daniel Flury, Crime Programme Director and I’d like to share an update on the implementation of Automated Track Case Management (ATCM) – one of the digital services that underpins the Single Justice Service (SJS).
ATCM is our end-to-end digital service that processes SJS work.
ATCM enables prosecutors, like the DVLA and TV Licensing, to directly upload their Single Justice Procedure (SJP) cases digitally. It allows defendants to enter a plea online along with any supporting details or ‘mitigation’. It provides an interface for legal advisors and magistrates to access and record decisions, notify parties of decisions, and generate orders and notices.
Each user can access and see information that is relevant to them and their role, which means very large volumes of paper do not need to be moved around the justice system and the need for manual data entry is significantly reduced. Lists are published online for public scrutiny. The media also have access to lists (before hearings) and court records (after hearings), so that they can scrutinise SJS cases and their outcomes.
Since 1 April 2019 we have received over 3 million SJS cases and over 700,000 of these have been on ATCM. We expect this number to grow as more prosecutors start to use the system.
My colleague Sian Jones from our Legal Operations team wrote an excellent blog post which explained in detail about SJP in the magistrates’ court.
Following a successful pilot, magistrates who have completed the relevant training are able to enter and submit the results of SJP cases directly onto ATCM
They have direct access, using ATCM, to record their own decisions without needing to wait for them to be entered by a court official. However, they are still advised and supported by a qualified legal professional.
Moving to this new way of working will gradually increase the number of cases which can be dealt with during each session.
It also means that legal advisers have the capacity to deal with other responsibilities when their support is not required by magistrates – although supporting magistrates is their primary focus.
The rest of the process, and the way in which magistrates make decisions about remains unchanged. You can read more about this in the news story we published online back in October 2023.
As well as the environmental benefit of reducing the amount of paper we use and its transportation, another benefit of a digital system is that we can review data more easily, spot any problems swiftly, and fix them quickly.
We had reason to do this at the end of last year. A colleague noticed that ‘financial means’ information was not showing as it should for magistrates online. We investigated and identified the issue – looking back we could see it had started on 27 November 2023 and we fixed it on 21 December 2023.
When defendants enter a guilty plea, they’re also asked to provide information about their financial means (their income and outgoings) so that magistrates can factor this into any fine they might issue. It’s the same process for pleas made in person, by letter or online. In this instance the information showed on the screens used by legal advisors, but not on all the screens where it should also have for magistrates.
While the cause of the issue was new to us, the impact is something that could happen as part of postal pleas process too, where supporting information does not arrive in time for a hearing. But this time, with a digital system, we were in a better place to fix the issue.
We reviewed all 18,793 ATCM cases heard during the period, that could have been impacted by the issue and identified a total of just 19 (or 0.1%) that needed reopening for judicial reconsideration. When errors like this happen on paper or on our online systems, they can only be corrected by a judicial office holder. So, it’s standard practice to reopen a case, have it reconsidered and relisted if necessary. We wrote to the 19 defendants to apologise and explain the action we were taking.
I’m pleased to say that ATCM is now working as it should. We’ve introduced additional system checks but we will continue to monitor it and respond to user feedback to ensure that all users can have confidence in it.
As with all magistrates’ court decisions, if a user thinks the decision was wrong - for example if there was a mistake or they do not think the court followed the right steps - they can always ask the court to reconsider a sentence or conviction.
A limited number of police forces currently use ATCM to prosecute cases such as traffic offences for speeding and no insurance. Even so, over 25,000 police cases have been disposed of using ATCM to date. After we complete the onboarding of several other police forces, we’ll conduct a comprehensive evaluation on whether the approach is sustainable and appropriate and allows more time for more serious offences to be heard in-person, in magistrates’ courts. But also, we need to be sure that police forces are ready for such a change.
Later this year, we’ll engage with organisations such as the Environment Agency, the Driver and Vehicle Standards Agency, train and tram companies and local authorities. They are all non-police prosecutors, and we want to understand their requirements and on using ATCM.
Adding cases to ATCM provides the media, with the opportunity for greater scrutiny which can then be shared with the public for their awareness – upholding the principle of open justice. The system of holding hearings in open court relied upon someone being present in the courtroom to listen to proceedings. ATCM enables journalists to look in detail at cases wherever they were dealt with, and without having to travel to a court. We hope that over time, all SJP cases will be available to view through ATCM.
[English] - [Cymraeg]
Daniel Flury ydw i, Cyfarwyddwr y Rhaglen Drosedd a hoffwn rannu’r wybodaeth ddiweddaraf am weithrediad Trac Awtomataidd ar gyfer Rheoli Achosion (ATCM) – un o’r gwasanaethau digidol sy’n sail i’r Gwasanaeth Un Ynad (SJS).
ATCM yw ein gwasanaeth digidol o’r dechrau i’r diwedd sy'n prosesu gwaith SJS.
Mae ATCM yn galluogi erlynwyr, fel y DVLA a Trwyddedu Teledu, i lanlwytho eu hachosion Gweithdrefn Un Ynad (SJP) yn ddigidol yn uniongyrchol. Mae’n caniatáu i ddiffynyddion gofnodi ple ar-lein ynghyd ag unrhyw fanylion ategol neu ‘liniariad’. Mae’n darparu rhyngwyneb ar gyfer cynghorwyr cyfreithiol ac ynadon i gael mynediad at benderfyniadau a’u cofnodi, hysbysu partïon o benderfyniadau, a chynhyrchu gorchmynion a hysbysiadau.
Gall pob defnyddiwr gael mynediad at, a gweld gwybodaeth, sy'n berthnasol iddyn nhw a'u rôl, sy'n golygu nad oes angen symud llawer iawn o bapur o gwmpas y system gyfiawnder ac mae'r angen i fewnbynnu data â llaw yn cael ei leihau'n sylweddol. Cyhoeddir rhestrau ar-lein i'r cyhoedd graffu arnynt. Mae gan y cyfryngau hefyd fynediad at restrau (cyn gwrandawiadau) a chofnodion llys (ar ôl gwrandawiadau), fel y gallant graffu ar achosion SJS a'u canlyniadau.
Ers 1 Ebrill 2019 rydym wedi derbyn dros 3 miliwn o achosion SJS ac mae dros 700,000 o’r rhain wedi bod ar ATCM. Disgwyliwn i'r nifer hwn dyfu wrth i fwy o erlynwyr ddechrau defnyddio'r system.
Ysgrifennodd fy nghydweithiwr Sian Jones o’n tîm Gweithrediadau Cyfreithiol bostiad blog ardderchog a oedd yn esbonio SJP yn y llys ynadon yn fanwl.
Yn dilyn cynllun peilot llwyddiannus, gall ynadon sydd wedi cwblhau’r hyfforddiant perthnasol gofrestru a chyflwyno canlyniadau achosion SJP yn uniongyrchol i ATCM
Mae ganddynt fynediad uniongyrchol, gan ddefnyddio ATCM, i gofnodi eu penderfyniadau eu hunain heb fod angen aros iddynt gael eu cofnodi gan swyddog llys. Fodd bynnag, maent yn dal i gael eu cynghori a'u cefnogi gan weithiwr cyfreithiol proffesiynol cymwys.
Bydd symud i'r ffordd newydd hon o weithio yn cynyddu nifer yr achosion y gellir delio â nhw yn ystod pob sesiwn yn raddol.
Mae hefyd yn golygu bod gan gynghorwyr cyfreithiol y gallu i ymdrin â chyfrifoldebau eraill pan nad oes angen eu cymorth gan ynadon – er mai cefnogi ynadon yw eu prif ffocws.
Mae gweddill y broses, a’r ffordd y mae ynadon yn gwneud penderfyniadau yn parhau heb newid. Gallwch ddarllen mwy am hyn yn y stori newyddion a gyhoeddwyd gennym ar-lein yn ôl ym mis Hydref 2023.
Yn ogystal â’r budd amgylcheddol o leihau faint o bapur a ddefnyddiwn a’i gludo, mantais arall o system ddigidol yw y gallwn adolygu data’n haws, canfod unrhyw broblemau’n gyflym, a’u datrys yn gyflym.
Roedd gennym reswm i wneud hyn ddiwedd y flwyddyn ddiwethaf. Sylwodd cydweithiwr nad oedd gwybodaeth ‘modd ariannol’ yn ymddangos fel y dylai ar-lein ar gyfer ynadon. Fe wnaethom ymchwilio i’r mater a’i nodi – wrth edrych yn ôl gallem weld ei fod wedi dechrau ar 27 Tachwedd 2023 ac fe wnaethom ei ddatrys ar 21 Rhagfyr 2023.
Pan fydd diffynyddion yn pledio’n euog, gofynnir iddynt hefyd ddarparu gwybodaeth am eu modd ariannol (eu hincwm a’u gwariant) fel y gall ynadon gynnwys hyn mewn unrhyw ddirwy y gallent ei godi. Dyma’r un broses ar gyfer pledion a wneir wyneb yn wyneb, trwy lythyr neu ar-lein. Yn yr achos hwn roedd yr wybodaeth yn ymddangos ar y sgriniau a ddefnyddir gan gynghorwyr cyfreithiol, ond nid ar yr holl sgriniau lle dylai fod yn gwneud ar gyfer ynadon hefyd.
Er bod achos y mater yn newydd i ni, gallai’r effaith fod yn rhywbeth a allai ddigwydd fel rhan o'r broses pledion trwy’r post hefyd, lle nad yw gwybodaeth ategol yn cyrraedd mewn pryd ar gyfer gwrandawiad. Ond y tro hwn, gyda system ddigidol, roeddem mewn lle gwell i ddatrys y mater.
Fe wnaethom adolygu pob un o’r 18,793 o achosion ATCM a wrandawyd yn ystod y cyfnod, y gallai’r mater fod wedi effeithio arnynt a nodi cyfanswm o 19 yn unig (neu 0.1%) yr oedd angen eu hailagor ar gyfer ailystyriaeth farnwrol. Pan fydd gwallau fel hyn yn digwydd ar bapur neu ar ein systemau ar-lein, dim ond deiliad swyddfa farnwrol all eu cywiro. Felly, mae'n arfer safonol i ailagor achos, ei ailystyried a'i ail-restru os oes angen. Gwnaethom ysgrifennu at y 19 o ddiffynyddion i ymddiheuro ac i egluro'r camau yr oeddem yn eu cymryd.
Rwy’n falch o ddweud bod ATCM bellach yn gweithio fel y dylai. Rydym wedi cyflwyno gwiriadau system ychwanegol ond byddwn yn parhau i’w fonitro ac ymateb i adborth defnyddwyr i sicrhau y gall pob defnyddiwr fod yn hyderus ynddo.
Fel gyda phob penderfyniad llys ynadon, os yw defnyddiwr yn meddwl bod y penderfyniad yn anghywir – er enghraifft os bu camgymeriad neu os nad yw’n meddwl bod y llys wedi dilyn y camau cywir – gallant wastad ofyn i’r llys ailystyried dedfryd neu euogfarn.
Mae nifer cyfyngedig o heddluoedd ar hyn o bryd yn defnyddio ATCM i erlyn achosion fel troseddau traffig am oryrru a dim yswiriant. Serch hynny, mae dros 25,000 o achosion heddlu wedi cael eu datrys gan ddefnyddio ATCM hyd yma. Ar ôl i ni gwblhau’r broses o gynefino nifer o heddluoedd eraill, byddwn yn cynnal gwerthusiad cynhwysfawr i weld a yw’r dull yn gynaliadwy ac yn briodol ac yn caniatáu mwy o amser i droseddau mwy difrifol gael eu clywed wyneb yn wyneb, mewn llysoedd ynadon. Ond hefyd, mae angen inni fod yn siŵr bod heddluoedd yn barod ar gyfer newid o’r fath.
Yn ddiweddarach eleni, byddwn yn ymgysylltu â sefydliadau fel Asiantaeth yr Amgylchedd, yr Asiantaeth Safonau Gyrwyr a Cherbydau, cwmnïau trenau a thramiau ac awdurdodau lleol. Maent i gyd yn erlynwyr nad ydynt yn heddlu, ac rydym am ddeall eu gofynion wrth ddefnyddio ATCM.
Mae ychwanegu achosion i ATCM yn rhoi’r cyfle i’r cyfryngau graffu’n well y gellir wedyn ei rannu â’r cyhoedd er mwyn sicrhau ymwybyddiaeth – gan gynnal yr egwyddor o gyfiawnder agored. Roedd y system o gynnal gwrandawiadau mewn llys agored yn dibynnu ar rywun yn bresennol yn ystafell y llys i wrando ar achosion. Mae ATCM yn galluogi newyddiadurwyr i edrych yn fanwl ar achosion lle bynnag yr ymdriniwyd â nhw, a heb orfod teithio i lys. Gobeithiwn, dros amser, y bydd holl achosion SJP ar gael i'w gweld trwy ATCM.
]]>[English] - [Cymraeg]
In the third episode of the Inside HMCTS podcast, we discuss the benefits to those members of the public able to join us at an open day in their local court or tribunal.
Open days offer great opportunities to give local communities the chance to take a look behind the scenes of justice being delivered in their local area. They demonstrate openness and transparency around the vital public service that we deliver at HMCTS, in an engaging and informative way.
We spoke with Jordana Allen-Rowlandson, a Crown Court Clerk and Molly Seymour, the Delivery Manager at Crime Lincolnshire who organised open days last year at Winchester and Lincoln Crown Courts.
We also hear from some visitors to an open day at the Royal Courts of Justice in London in September last year, about their experiences.
Join us as we take a look behind the scenes and reflect on some of the unexpected opportunities a visit to an open day provided for some of our visitors last year.
Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from!
A transcript of the podcast is also available here.
[English] - [Cymraeg]
Yn nhrydedd bennod podlediad ‘Inside HMCTS’, rydym yn trafod y manteision i’r aelodau hynny o’r cyhoedd sy’n gallu ymuno â ni mewn diwrnod agored yn eu llys neu dribiwnlys lleol.
Mae diwrnodau agored yn cynnig cyfleoedd gwych i roi cyfle i gymunedau lleol gael cipolwg y tu ôl i'r llenni o’r cyfiawnder sy'n cael ei gyflawni yn eu hardal leol. Maent yn arddangos didwylledd a thryloywder o amgylch y gwasanaeth cyhoeddus hanfodol yr ydym yn ei ddarparu yn GLlTEF, mewn ffordd ddifyr ac addysgiadol.
Buom yn siarad â Jordana Allen-Rowlandson, Clerc Llys y Goron a Molly Seymour, Rheolwr Cyflawni Crime Lincolnshire a drefnodd ddiwrnodau agored y llynedd yn Llys y Goron Caer-wynt a Lincoln.
Byddwn hefyd yn clywed gan rai ymwelwyr â diwrnod agored yn y Llysoedd Barn Brenhinol yn Llundain ym mis Medi y llynedd am eu profiadau.
Ymunwch â ni wrth i ni edrych y tu ôl i'r llenni a myfyrio ar rai o'r cyfleoedd annisgwyl a roddodd ymweliad â diwrnod agored i rai o'n hymwelwyr y llynedd.
Gwrandewch ar y bennod ddiweddaraf nawr, ar gael o ble bynnag rydych chi'n gwrando ar eich podlediadau!
Mae trawsgrifiad o'r podlediad ar gael yma hefyd.
]]>[English] - [Cymraeg]
We were exploring the potential to increase the use of remote hearings long before the pandemic, but the impacts of COVID-19 demonstrated why building flexibility and resilience into the justice system is so important.
To ensure justice continued, we quickly rolled out Cloud Video Platform (CVP) and it’s still being used by courts and tribunals in England, Wales and Scotland today. As an “off the shelf” service it’s met our needs so far, but longer term we need to cater for the specific requirements of a court or tribunal hearing. That’s where the Video Hearings Service comes in.
Our vision – that we’re already working towards - is to provide a service that’s flexible and improves access to justice for all court users.
The Video Hearings Service has been designed in partnership with judges, justice partners and other stakeholders to reflect the formality of a court hearing. It’s important that people attending remote hearings treat them with the same seriousness as a hearing in a court or tribunal building whilst benefitting from the improved convenience and reduced costs.
The Video Hearings Service is specifically designed to meet the needs of judges, court professionals and members of the public. This includes providing simultaneous interpretation which allows participants and their interpreters to hear each other in the hearing and in a virtual meeting room, allowing interpretation to proceed without disrupting the hearing.
We also have specialist technical support based in our service centres to ensure hearings go ahead without delay.
The service also brings a range of other benefits including:
The Video Hearings Service is already being used in the civil and family jurisdiction in a small number of courts and by tribunals including the Property, Tax, Employment and Immigration Chambers, so you may have attended a hearing on the service already. We’re also testing the service in Chester Crown Court to explore how it’ll support the specific processes and requirements of criminal hearings.
We’re planning to roll out the service nationally from Autumn 2024. If you’ve not yet attended a hearing on the service, you’ll notice a few changes to the way your hearing is managed. For example:
User accounts also give access to pre-court consultations enabling private discussions to take place. They ensure people can only access the hearings relevant to them balancing security with convenience.
Given the differences to CVP, participants are sent letters in advance, which provide important information and instructions to ensure the hearing runs smoothly. We encourage participants to read this letter carefully to avoid delays in joining and always ask people to join the hearing up to 30 minutes before it’s due to begin, to allow plenty of time to check equipment or contact us for any assistance.
Developing a service of this magnitude is a huge undertaking. We’re in ongoing talks with stakeholders from the third sector, professional court user associations and of course, the judiciary, to make sure it meets the needs of participants attending a hearing remotely.
You can hear more about how we’re making remote hearings accessible for neurodiverse people in our recent podcast.
Information about attending a hearing on the Video Hearings Service is available on GOV.UK. If you’ve used the service and have feedback for us, or if you’d like to find out more about the service, please contact us at video-hearings@justice.gov.uk.
[English] - [Cymraeg]
Roeddem yn archwilio’r potensial i gynyddu’r defnydd o wrandawiadau o bell ymhell cyn y pandemig, ond dangosodd effeithiau COVID-19 pam ei bod mor bwysig meithrin hyblygrwydd a gwytnwch yn y system gyfiawnder. Er mwyn sicrhau bod cyfiawnder yn parhau, fe wnaethom gyflwyno Platfform Fideo’r Cwmwl (CVP) ar frys ac mae’n dal i gael ei ddefnyddio gan lysoedd a thribiwnlysoedd yng Nghymru a Lloegr heddiw. Fel gwasanaeth “heb ei deilwra” mae wedi diwallu ein hanghenion hyd yn hyn, ond yn y tymor hwy mae angen i ni ddarparu ar gyfer gofynion penodol gwrandawiad llys neu dribiwnlys. Dyna lle mae’r Gwasanaeth Gwrandawiadau Fideo yn dod i mewn. Ein gweledigaeth – yr ydym eisoes yn gweithio tuag ati – yw darparu gwasanaeth sy’n hyblyg ac yn gwella mynediad at gyfiawnder i holl ddefnyddwyr y llys.
Mae’r Gwasanaeth Gwrandawiadau Fideo wedi’i gynllunio mewn partneriaeth â barnwyr, partneriaid cyfiawnder a rhanddeiliaid eraill i adlewyrchu ffurfioldeb gwrandawiad llys. Mae’n bwysig bod pobl sy’n mynychu gwrandawiadau o bell yn eu trin â’r un difrifoldeb â gwrandawiad mewn adeilad llys neu dribiwnlys tra’n elwa o’r cyfleustra gwell a’r costau is.
Mae’r Gwasanaeth Gwrandawiadau Fideo wedi’i gynllunio’n benodol i ddiwallu anghenion barnwyr, gweithwyr proffesiynol y llys ac aelodau’r cyhoedd. Mae hyn yn cynnwys darparu gwasanaeth cyfieithu ar y pryd sy’n galluogi cyfranogwyr a’u cyfieithwyr ar y pryd i glywed ei gilydd yn y gwrandawiad ac mewn ystafell gyfarfod rhithwir, gan ganiatáu i’r cyfieithu fynd rhagddo heb amharu ar y gwrandawiad. Mae gennym hefyd gymorth technegol arbenigol yn ein canolfannau gwasanaeth i sicrhau bod gwrandawiadau'n mynd rhagddynt heb oedi.
Mae’r gwasanaeth hefyd yn cynnwys ystod o fanteision eraill gan gynnwys y canlynol:
Mae’r Gwasanaeth Gwrandawiadau Fideo eisoes yn cael ei ddefnyddio yn yr awdurdodaeth sifil a theulu mewn nifer fach o lysoedd a thribiwnlysoedd gan gynnwys y Siambrau Eiddo, Treth, Cyflogaeth a Mewnfudo, felly efallai eich bod wedi mynychu gwrandawiad yn defnyddio’r gwasanaeth eisoes. Rydym hefyd yn profi’r gwasanaeth yn Llys y Goron Caer i archwilio sut y bydd yn cefnogi prosesau a gofynion penodol gwrandawiadau troseddol.
Rydym yn bwriadu cyflwyno’r gwasanaeth ledled y wlad o Hydref 2024. Os nad ydych wedi mynychu gwrandawiad yn defnyddio’r gwasanaeth eto, byddwch yn sylwi ar rai newidiadau i’r ffordd y caiff eich gwrandawiad ei reoli. Er enghraifft:
Mae cyfrifon defnyddwyr hefyd yn rhoi mynediad i ymgynghoriadau cyn y llys sy'n galluogi trafodaethau preifat i gael eu cynnal. Maent yn sicrhau mai dim ond y gwrandawiadau sy'n berthnasol i bobl y gallant gael mynediad iddynt, gan gydbwyso diogelwch â chyfleustra.
O ystyried y gwahaniaethau i CVP, anfonir llythyrau ymlaen llaw at gyfranogwyr, sy'n darparu gwybodaeth a chyfarwyddiadau pwysig i sicrhau bod y gwrandawiad yn rhedeg yn esmwyth. Rydym yn annog cyfranogwyr i ddarllen y llythyr hwn yn ofalus er mwyn osgoi oedi cyn ymuno a gofynnwn bob amser i bobl ymuno â’r gwrandawiad hyd at 30 munud cyn iddo ddechrau, er mwyn caniatáu digon o amser i wirio offer neu gysylltu â ni am unrhyw gymorth.
Mae datblygu gwasanaeth o'r maint hwn yn dasg enfawr. Rydym mewn trafodaethau parhaus â rhanddeiliaid o’r trydydd sector, cymdeithasau defnyddwyr llys proffesiynol ac wrth gwrs, y farnwriaeth, i wneud yn siŵr ei fod yn diwallu anghenion cyfranogwyr sy’n mynychu gwrandawiad o bell. Gallwch glywed mwy am sut rydym yn gwneud gwrandawiadau o bell yn hygyrch i bobl niwrowahanol yn ein podlediad diweddar.
Mae gwybodaeth am fynychu gwrandawiad ar y Gwasanaeth Gwrandawiadau Fideo ar gael ar GOV.UK. Os ydych chi wedi defnyddio’r gwasanaeth ac eisiau rhoi adborth i ni, neu os hoffech chi gael rhagor o wybodaeth am y gwasanaeth, cysylltwch â ni trwy video-hearings@justice.gov.uk.
]]>[English] - [Cymraeg]
In September last year we were approached by the law schools of both The University of Glasgow and The University of Edinburgh about the possibility of facilitating visits from their students to observe immigration hearings.
Being keen to support students to better understand the work of the First-tier Tribunal (Immigration and Asylum Chamber), and the way in which hearings are conducted, we agreed to assist.
We began a fact-finding mission to establish how many students would be involved, the time frame for the visits and the types of hearings they would be most interested in observing.
Each university expected around 30 students to attend and to observe at least one hearing. The University of Edinburgh hoped to have their students complete the observations between October and December. In contrast, The University of Glasgow wished to complete all the visits during one week in November.
The co-ordinating professors from both universities advised that asylum and protection hearings would be the most relevant to their course work and they felt that observing these would be of most benefit to their students.
Having completed our groundwork, we then provided each university co-ordinator with some additional information in terms of the number of courts we run each day and the maximum number of students we could accommodate in each of our court rooms.
We provided a link to the on-line court lists to allow students to check which hearings were running the following day and shared some guidance in terms of how they could identify which of these were asylum and protection cases.
Our Resident Immigration Judge was kept updated on the plans and was very supportive of the visits taking place, and our tribunal clerks were also fully briefed on the plans so that they were prepared for the influx of students and could keep the judiciary updated on who would be observing in their courts.
Where cases were adjourned or withdrawn on the day, our clerks worked hard to ensure that the students were swapped to another court where an asylum and protection hearing was due to take place.
For those that would find it difficult to make the journey to the Glasgow Tribunals Centre to watch the hearings in person, we also provided joining instructions to allow them to join the hearings remotely through Cloud Video Platform (CVP).
All in all, the observations went well, with all students managing to observe at least one hearing.
Professor Cowan from The University of Edinburgh, said:
I can tell you that the students were thrilled to be able to come and see law 'in action' since they mostly spend their time with their noses in the books of law! In attending the tribunal, they have a chance to see how the laws they learn about in the classroom are actually applied in practice.
Being able to observe the tribunal also makes the law more accessible to them. They get to see how lawyers operate inside a court room environment, and how the Home Office defend the first instance decisions they have made. They also observe the judicial process out-with a criminal trial, which is often the only example they know of how the legal system works, and in the tribunal environment they are sometimes surprised at how proceedings are less formal than a criminal trial.
Finally, they are able to witness how the system might be experienced, on the day, by an asylum claimant who wishes to be granted leave to remain in the UK. This part of the assessment is where the students find it most useful to be given the chance to relate to the ‘human’ side of the law. In the reports they write about their attendance at the tribunal, they often reflect on how they themselves feel as a visitor, observing what is a very stressful day in the life of an asylum applicant.
Over the years I have been thanked profusely by students who feel they benefit from the opportunity to see this very difficult task of how to determine claims that are often under-evidenced but have a massive impact on human lives. Many say it is one of the best experiences they have had at law school. It makes my job in assessing their final reports much more rewarding and interesting!
And there was similarly positive feedback from The University of Glasgow's Professor Fletcher:
I wanted to express again my sincere gratitude to you and your staff for your superb facilitation of our visits. This week I have received feedback for the course and the tribunal visit is mentioned by almost all students as a standout positive experience! They use words like ‘valuable’ and ‘really interesting’ and mention how it helps them to put their learning in the books and in the classroom into much better context.
They genuinely appreciate the glimpse into the ‘law in action’ and can better connect to the human experience of those going through the immigration process. My colleague had a debrief with the students after the visits and he reported that “students really enjoyed it and found it a real powerful and positive experience.
It was great to receive such positive feedback and we will no doubt be called upon again, when the next group of students reach that stage of their course later in 2024!
[English] - [Cymraeg]
Ym mis Medi y llynedd cysylltodd Ysgolion y Gyfraith Prifysgol Glasgow a Phrifysgol Caeredin â ni i holi ynglŷn â'r posibilrwydd o hwyluso ymweliadau gan eu myfyrwyr i arsylwi gwrandawiadau mewnfudo.
Gan ein bod yn awyddus i gefnogi myfyrwyr i gael gwell dealltwriaeth o waith y Tribiwnlys Haen Gyntaf (Siambr Mewnfudo a Lloches), a’r ffordd y cynhelir gwrandawiadau, cytunwyd i gynorthwyo.
Dechreuon ni ar genhadaeth canfod ffeithiau i sefydlu faint o fyfyrwyr fyddai'n cymryd rhan, yr amserlen ar gyfer yr ymweliadau a'r mathau o wrandawiadau y byddai ganddynt fwyaf o ddiddordeb mewn arsylwi.
Roedd pob prifysgol yn disgwyl tua 30 o fyfyrwyr i fynychu ac arsylwi o leiaf un gwrandawiad. Roedd Prifysgol Caeredin yn gobeithio cael eu myfyrwyr i gwblhau'r arsylwadau rhwng Hydref a Rhagfyr. Mewn cyferbyniad, roedd Prifysgol Glasgow yn dymuno cwblhau'r holl ymweliadau yn ystod un wythnos ym mis Tachwedd.
Dywedodd yr athrawon a oedd yn cydlynu o'r ddwy brifysgol mai gwrandawiadau lloches ac amddiffyn fyddai'r mwyaf perthnasol i'w gwaith cwrs a theimlent y byddai arsylwi'r rhain o'r budd mwyaf i'w myfyrwyr.
Ar ôl cwblhau ein gwaith sylfaen, fe wnaethom wedyn roi rhywfaint o wybodaeth ychwanegol i bob cydlynydd prifysgol o ran nifer y llysoedd rydym yn eu cynnal bob dydd ac uchafswm nifer y myfyrwyr y gallem eu cynnwys ym mhob un o'n hystafelloedd llys.
Fe wnaethom ddarparu dolen i restrau’r llysoedd ar-lein i alluogi myfyrwyr i wirio pa wrandawiadau oedd yn cael eu cynnal y diwrnod canlynol a rhannu rhywfaint o gyfarwyddyd o ran sut y gallent adnabod pa rai o’r rhain oedd yn achosion lloches ac amddiffyn.
Cafodd ein Barnwr Mewnfudo Preswyl ei ddiweddaru ar y cynlluniau ac roedd yn gefnogol iawn i’r ymweliadau a oedd yn cael eu cynnal, a chafodd ein clercod tribiwnlysoedd hefyd eu briffio’n llawn ar y cynlluniau fel eu bod yn barod ar gyfer y mewnlifiad o fyfyrwyr ac yn gallu rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r farnwriaeth ynghylch pwy fyddai’n arsylwi yn eu llysoedd.
Pan gafodd achosion eu gohirio neu eu tynnu'n ôl ar y diwrnod, gweithiodd ein clercod yn galed i sicrhau bod y myfyrwyr yn cael eu symud i lys arall lle'r oedd gwrandawiad lloches ac amddiffyn i fod i gael ei gynnal.
I'r rhai a fyddai'n ei chael hi'n anodd teithio i Ganolfan Tribiwnlysoedd Glasgow i wylio'r gwrandawiadau wyneb yn wyneb, fe wnaethom hefyd ddarparu cyfarwyddiadau ymuno i'w galluogi i ymuno â'r gwrandawiadau o bell trwy Platfform Fideo’r Cwmwl (CVP).
Ar y cyfan, aeth yr arsylwadau yn dda, gyda phob myfyriwr yn llwyddo i arsylwi o leiaf un gwrandawiad.
Dywedodd yr Athro Cowan o Brifysgol Caeredin:
Gallaf ddweud wrthych chi fod y myfyrwyr wrth eu bodd yn gallu dod i weld y gyfraith 'ar waith' gan eu bod yn treulio'u hamser gyda'u trwynau yn llyfrau'r gyfraith yn bennaf! Wrth fynychu'r tribiwnlys, cânt gyfle i weld sut mae'r cyfreithiau y maent yn dysgu amdanynt yn yr ystafell ddosbarth yn cael eu cymhwyso'n ymarferol.
Mae gallu arsylwi’r tribiwnlys hefyd yn gwneud y gyfraith yn fwy hygyrch iddyn nhw. Maen nhw'n cael gweld sut mae cyfreithwyr yn gweithredu o fewn amgylchedd ystafell llys, a sut mae'r Swyddfa Gartref yn amddiffyn y penderfyniadau achos cyntaf y maen nhw wedi'u gwneud. Maen nhw hefyd yn arsylwi’r broses farnwrol y tu allan i dreial troseddol, sef yr unig enghraifft y maen nhw’n ei gwybod yn aml ynghylch sut mae’r system gyfreithiol yn gweithio, ac yn amgylchedd y tribiwnlys maen nhw weithiau’n synnu bod achosion yn llai ffurfiol na threial troseddol.
Yn olaf, maen nhw’n gallu gweld sut y gallai hawlydd lloches sy’n dymuno cael caniatâd i aros yn y DU brofi’r system, ar y diwrnod. Y rhan hon o’r asesiad yw lle mae’r myfyrwyr yn ei chael hi’n fwyaf defnyddiol i gael y cyfle i uniaethu ag ochr ‘ddynol’ y gyfraith. Yn yr adroddiadau y maen nhw’n eu hysgrifennu am eu hamser yn y tribiwnlys, maen nhw’n aml yn myfyrio ar sut y maen nhw eu hunain yn teimlo fel ymwelydd, gan arsylwi ar ddiwrnod dirdynnol iawn ym mywyd ceisydd lloches.
Dros y blynyddoedd dwi wedi cael llawer o ddiolch gan fyfyrwyr sy’n teimlo eu bod yn elwa o’r cyfle i weld y dasg anodd iawn hon o sut i benderfynu ar honiadau sy’n aml heb ddigon o dystiolaeth ond sy’n cael effaith aruthrol ar fywydau dynol. Mae llawer yn dweud ei fod yn un o'r profiadau gorau a gawsant yn ysgol y gyfraith. Mae’n gwneud fy ngwaith o asesu eu hadroddiadau terfynol yn llawer mwy boddhaus a diddorol!
Cafwyd adborth cadarnhaol tebyg hefyd gan yr Athro Fletcher o Brifysgol Glasgow:
Roeddwn i eisiau mynegi fy niolch diffuant eto i chi a'ch staff am hwyluso ein hymweliadau yn wych. Yr wythnos hon dwi wedi cael adborth ar y cwrs ac mae bron pob myfyriwr yn crybwyll yr ymweliad tribiwnlys fel profiad cadarnhaol nodedig! Maen nhw’n defnyddio geiriau fel ‘gwerthfawr’ a ‘diddorol iawn’ ac yn sôn am sut mae’n eu helpu i roi beth maen nhw wedi’i ddysgu o’r llyfrau ac yn yr ystafell ddosbarth mewn cyd-destun dipyn gwell.
Maen nhw wir yn gwerthfawrogi’r cipolwg ar y ‘gyfraith ar waith’ a gallan nhw uniaethu’n well â phrofiad dynol y rhai sy’n mynd drwy’r broses fewnfudo. Cafodd fy nghydweithiwr ôl-drafodaeth gyda’r myfyrwyr ar ôl yr ymweliadau a dywedodd fod “myfyrwyr wedi mwynhau’n fawr a’i fod yn brofiad pwerus a chadarnhaol iawn.
Roedd yn wych cael adborth mor gadarnhaol ac mae’n siŵr y byddant yn galw arnom eto, pan fydd y grŵp nesaf o fyfyrwyr yn cyrraedd y cam hwnnw o’u cwrs yn ddiweddarach yn 2024!
]]>[English] - [Cymraeg]
In an organisation with many people dedicating their whole career to public service, few could beat Brian's contribution.
He started working for HMCTS in the magistrates’ courts in January 1966, and in January 2024 will celebrate his 80th birthday and 58th year of working for the courts system, making him one of our longest serving members of staff.
With a career spanning as long as Brian’s, he’s seen it all – from infamous London gangsters to high profile footballers in the dock and even appearing on the front of the News of the World, he certainly has a story or two to share. Ahead of his 58th work anniversary, we sat down with Brian to find out more about his extraordinary career and mark his exceptional contribution to public service.
He originally started his career as an usher court assistant at the old Thames Magistrates’ Court, after a tip off from his soon to be father-in-law who worked with someone whose son worked at Bow Street Magistrates’ Court. Brian admits he didn’t know a great deal about the work of the courts or quite what to expect before he joined:
Like a lot of people, I knew magistrates’ court hearings were something that happened. But beyond that, I didn't know anything at all, so I was going in with a very, very open mind as to what was going to happen. I knew prison vans came in and out every now and again, and there were lots of police officers around. Offences took place, but I didn't know the depth of the work that was done in a magistrates’ court. It was intriguing. It was interesting. It was a challenge, I suppose, totally different to what I'd been doing in the past.
Brian worked his way up before qualifying as a legal adviser in 1970 and eventually becoming bench legal manager at Barking and Barkingside Magistrates’ Court where he was responsible for training the magistrates and committee work. No two days in the courts are the same, and it’s the variety of the role and the range of people involved that Brian really enjoys:
I've got to know some fantastic people over the years from many various walks of life. At one time I was responsible for over 200 magistrates, and they came from such varied walks of life. One day I could be sitting with three housewives, the next day I could be sitting with three trade union members, or I could have a mixture of both in, and the housewife could be the one in the in the chair in the middle. It's the variety of people that I work with, that’s the beauty of it, and not knowing when you go into work what's going to happen.
He has also trained many legal advisers over his career and shared a few tips for ensuring new joiners felt welcomed to the courts:
I enjoy being able to impart the knowledge I've gained to others. It is a feather in your cap for someone to come and say “What's this? Where do I go? How do I deal with this matter?” and you're able to answer it very quickly.
The first thing you should show someone when they come into the building are the toilets. Because to get there, you've probably got to go past a number of offices. And going past those offices, you're seeing lots of different people to introduce them to which really helps where we've got to work closely to with each other.
Brian is clearly very well-liked and respected by those who he’s trained, including Tom Ring, now Deputy Director of Legal Operations. Tom started out under Brian at Barking when he joined HMCTS in 1987 and reflected on some of his memories of him:
Brian was the very experienced Deputy Justices’ Clerk at that time. He supervised me in court on many occasions and I learned a great deal about ‘court craft’ from him. I think that it was shortly after HM Courts Service was formed in 2005 that we needed a safe pair of hands to take on a particular court which had a few problems, and Brian was asked to step in.
When I worked with him, Brian was very popular with the magistrates and was trusted by them. He was also greatly respected by the advocates. In the days when we had a licensing jurisdiction (betting and gaming and liquor) he was very knowledgeable about this area of law. He and I did our Children Act training together in the early 1990s, and he regularly covered the Family Proceedings Court (as it was then known) and dealt with complex public law cases. He could be trusted with any difficult case.
Brian also shared his advice for those considering a career as a legal adviser or those just starting out:
Never ever take anything for granted. Never be frightened to say I don't know. Never be frightened to ask. Enjoy what you do but bear in mind that doing your job can mean that someone at the end of the day loses their liberty. And no matter what happens inside or outside the courtroom, always be very professional.
His sage advice is testament to his humanity towards those who find themselves at the court – one of HMCTS’ core values:
I've always tried to impress on people that the most important person in the courtroom is not me, it's not the magistrates, it's not the representatives. It's the defendant or the person who's in the witness box giving evidence, potentially for the first time. And whatever happens, it’s that person who's going to be affected by whatever the magistrates have decided using my legal advice. It's got to be simple, easy and straightforward for them to understand. Those are the people that are important. We're not. We’re a means to an end. That end affects them.
And he clearly has a passion for the work of the courts and the satisfaction he gets from helping those in court and told us he has no plans to retire anytime soon:
I think there are very few people that I've met who can say that they've enjoyed their working life as much as I have. I’m still happy with what I'm doing. I'm supported by my wife, who always says “You do what you want to do. I don't want you at home doing nothing!”, so I'm totally supported by her.
I feel very grateful that I've reached this age and I still I'm able to do what I do. I keep up with everything and I can still contribute to what's happening in the court structure. I enjoy every day that I do. I've never had a situation where I don't want to go to work because I love what I do. I still enjoy it and I enjoy the people that I work with.
I'm not a very practical person, with ‘do-it-yourself’, or gardening or anything like that. There’s fulfilment for me in what I do. I enjoy my Wednesday, Thursday and Friday when I'm off. But I know that on Monday and Tuesday I’m going to be back, doing what I enjoy most. It's my gardening. It's my do-it-yourself. It's what I enjoy doing.
And there will come a day, no doubt when I will get up and I will say I don't think I want to do this again and that will be the day when I would say that's it, I'm finished.
From everyone at HMCTS – a massive thank you to Brian for his dedication over the past 58 years. We all wish him the very best as he celebrates his 80th birthday with his family.
[English] - [Cymraeg]
Mewn sefydliad lle mae cymaint o bobl yn ymroi eu gyrfa’n llwyr i wasanaeth cyhoeddus, mae’n anodd meddwl am neb sy’n gallu curo cyfraniad Brian Gilbert. Dechreuodd weithio i GLlTEF yn y llys ynadon ym mis Ionawr 1966 ac yn ystod mis Ionawr eleni bydd yn dathlu ei benblwydd yn 80 oed a 58 mlynedd o weithio yn y llysoedd. Does syndod felly ei fod yn un o’n staff sydd wedi rhoi’r gwasanaeth hwyaf i ni.
O gael gyrfa mor faith mae ganddo sawl stori i’w rhannu ac mae wedi gweld llawer yn ymddangos yn y doc – o droseddwyr mwyaf enwog Llundain i bêl-droedwyr adnabyddus ac mae hyd yn oed wedi ymddangos ar dudalen flaen y News of the World. Wrth iddo ddathlu 58 mlynedd o wasanaeth bu i ni gael sgwrs gydag ef i gael gwybod mwy am ei yrfa arbennig ac i nodi ei gyfraniad anhygoel i wasanaeth cyhoeddus.
Dechreuodd Brian ei yrfa fel tywysydd cynorthwyol yn hen Lys Ynadon Tafwys a hynny yn sgïl ei ddarpar dad yng nghyfraith a oedd yn gweithio efo rhywun a oedd a’i fab yn gweithio yn Llys Ynadon Bow Street yn sôn wrtho am y swydd.
Cyfaddefodd nad oedd yn gwybod nemor ddim am waith y llys na beth i’w ddisgwyl cyn dechrau ar ei waith:
Fel lot o bobl, ron i’n gwybod bod na wrandawiadau mewn llys ynadon, ond ac eithrio hynny, ychydig iawn a wyddwn ac felly roedd gen i feddwl agored o ran yr hyn i’w ddisgwyl. Ron i’n gwybod bod cerbydau cludo carcharorion yn galw yn aml a bod lot o swyddogion heddlu o gwmpas. Roedd troseddu yn digwydd ond don i ddim yn gwybod hyd a lled y gwaith oedd yn cymryd lle mewn llys ynadon. Roedd yn ddiddorol, yn ennyn diddordeb ac yn heriol. Roedd yn gwbl wahanol i’r hyn roeddwn wedi ei wneud o’r blaen.
Gweithiodd Brian ei ffordd i fyny’r ysgol gan gymhwyso fel cynghorydd cyfreithiol yn 1970 ac ymhen amser daeth yn rheolwr cyfreithiol y fainc yn Llys Ynadon Barking a Barkingside lle roedd yn gyfrifol am hyfforddi ynadon a gwaith pwyllgor. Roedd y gwaith yn amrywio o ddydd i ddydd a’r amrywiaeth hyn ynghyd â’r bobl oedd yn apelio fwyaf ato:
Dwi wedi cael dod i adnabod pobl ffantastig dros y blynyddoedd a hynny o bob cefndir. Ar un cyfnod roeddwn yn gyfrifol am dros 200 o ynadon o gefndiroedd amrywiol. Un diwrnod fe allwn fod yn eistedd gyda thair gwraig tŷ a’r diwrnod canlynol yn eistedd gyda thri o aelodau undebau llafur, neu mi fedrwn fod efo cymysgedd o’r ddau gyda gwraig tŷ yn y canol yn cadeirio. Gweithio gyda chymaint o amrywiaeth o bobl a dim yn gwybod beth oedd o’ch blaen wrth fynd i’ch gwaith bob dydd, oedd yn apelio ataf.
Bu i Brian hefyd hyfforddi nifer o gynghorwyr cyfreithiol yn ystod ei yrfa gan rannu ambell i gyngor ar sut i groesawu rhai newydd i’r llys:
Rwy’n mwynhau gallu rhannu yr wybodaeth dwi wedi ei chasglu gydag eraill. Mae’n brofiad braf gallu ateb yn sydyn pan fo rhywun yn dod atoch a gofyn “Be di hyn? Lle ddylwn i fynd? Sut dwi’n delio efo hyn?”
Y peth cyntaf y dylech ei ddangos i rywun sy’n dod i’r adeilad ydy’r toiledau. I gyrraedd y toiledau mae’n bur debygol y bydd angen mynd heibio nifer o swyddfeydd ac wrth wneud hynny dach chi’n gweld lot o bobl gwahanol y gallwch eu cyflwyno sy’n help mawr pan fo angen gweithio’n agos efo nhw.
Mae Brian yn boblogaidd ac uchel ei barch gan y rhai y bu’n eu hyfforddi, gan gynnwys Tom Ring sydd bellach yn Ddirprwy Gyfarwyddwr Gweithrediadau Cyfreithiol. Dechreuodd Tom o dan adain Brian yn Barking pan ymunodd gyda GLlTEF yn 1987 a dyma rai o’i atgofion amdano:
Ar y pryd roedd Brian yn Ddirprwy Glerc yr Ynadon profiadol iawn. Bu’n fy arolygu yn y llys ar sawl achlysur a dysgais lawer am ‘grefft y llys’ ganddo. Yn fuan ar ôl sefydlu Gwasanaeth Llysoedd EF yn 2005 roedd arnom angen rhywun dibynadwy a phrofiadol i edrych ar ôl llys a oedd gyda chryn dipyn o broblemau a gofynnwyd i Brian wneud hynny.
Pan roeddwn yn gweithio efo Brian roedd yn eithriadol o boblogaidd ymysg yr ynadon ac roeddynt yn ymddiried ynddo. Roedd hefyd yn uchel ei barch gan yr eiriolwyr. Yn y cyfnod hynny lle roedd gennym awdurdodaeth dros drwyddedu (betio, gemau a gwirodydd) roedd yn wybodus iawn yn y maes cyfreithiol hwn. Bu i ni’n dau wneud ein hyfforddiant Deddf Plant gyda’n gilydd yn y 90au cynnar ac roedd yn aml iawn yn helpu efo gwaith achos y Llys Teulu (fel y’i gelwid bryd hynny) gan ddelio gydag achosion cyfraith gyhoeddus cymhleth iawn. Gellid ymddiried ynddo i ddelio gydag unrhyw achos anodd.
Bu i Brian hefyd roi cyngor i’r rhai sy’n ystyried gyrfa fel cynghorydd cyfreithiol neu rai sydd megis yn cychwyn ar eu gyrfa:
Peidiwch byth â chymryd dim byd yn ganiataol. Peidiwch â bod ofn dweud nad ydych yn gwybod yr ateb a pheidiwch â bod ofn gofyn. Mwynhewch eich gwaith ond cofiwch bod gwneud hynny weithiau yn gallu golygu bod rhywun yn gallu colli eu rhyddid. Beth bynnag beth sy’n digwydd y tu mewn neu’r tu allan i’r ystafell llys, byddwch yn broffesiynol trwy’r amser
Mae cyngor doeth Brian yn cyd-fynd gyda’i ddynoliaeth tuag at y rhai sy’n gorfod dod i’r llys – un o werthoedd creiddiol GLlTEF:
Rwyf wastad wedi ceisio dylanwadu ar bobl mai nid y fi, na’r ynadon na’r eiriolwyr ydy’r bobl bwysicaf yn y llys, ond yn hytrach y diffynnydd neu’r person sy’n rhoi tystiolaeth, a hynny o bosibl am y tro cyntaf. Beth bynnag fydd y canlyniad, y person hynny sy’n cael ei effeithio arno gan benderfyniad yr ynadon yn seiliedig ar fy nghyngor cyfreithiol i. Mae’n rhaid cadw pethau’n syml, yn hawdd a di-lol fel y gallant ddeall. Y rhain yw’r bobl bwysig. Tyda ni ddim. Yma i helpu’r ynadon wneud penderfyniad yda ni, a’r penderfyniad hynny sy’n effeithio arnynt hwy.
Mae’n amlwg bod Brian yn angerddol am waith y llysoedd a’r boddhad mae’n ei gael o helpu y rhai sy’n dod i’r llys a dywedodd nad yw’n bwriadu ymddeol yn y dyfodol agos:
Dwi ddim yn credu bod llawer o bobl rwyf wedi eu cyfarfod sy’n gallu dweud eu bod wedi mwynhau gweithio gymaint ag yr ydw i. Dwi dal yn hapus efo’r hyn dwi’n ei wneud. Mae fy ngwraig yn gefnogol iawn i mi ac wastad yn dweud “Ti’n gwneud yr hyn ti isio ei wneud. Dw i’m isio chdi yn y tŷ yn gwneud dim byd!”, felly dwi’n cael ei chefnogaeth hi.
Dwi’n ddiolchgar iawn fy mod wedi cyrraedd yr oedran hwn ac yn dal i allu gwneud be dwi’n wneud. Dwi’n cadw fyny efo bob dim a dwi’n dal i allu cyfrannu i’r hyn sy’n digwydd o fewn strwythur y llysoedd. Dwi’n mwynhau pob diwrnod dwi’n weithio. Dw i erioed wedi cael sefyllfa lle dwi ddim isio mynd i weithio oherwydd dwi’n caru yr hyn dw i’n ei wneud. Dwi dal i fwynhau a mwynhau gweithio efo fy nghydweithwyr.
Dw i ddim yn berson ymarferol iawn efo ‘diy’, garddio a dim byd felly. Mae fy moddhad yn dod o’r hyn dwi’n ei wneud. Dwi’n mwynhau fy nyddiau i ffwrdd o’r gwaith ar ddyddiau Mercher, Iau a Gwener. Dwi’n gwybod pan fyddai’n ôl yn fy ngwaith ar ddydd Llun a dydd Mawrth y byddaf yn gwneud be dwi’n fwynhau orau. Dyma fy ngarddio a’m diy i mi. Dyma be dwi’n ei fwynhau.
Heb os, fe ddaw’r dydd pan fyddaf yn codi ac yn cyfaddef i fi fy hun nad ydw i eisiau gwneud hyn mwyach a dyna’r dydd lle byddaf yn dweud ‘dyna hi, dwi’n rhoi’r gorau iddi.
Ar ran pawb ohonom yn GLlTEF hoffem ddiolch o waelod calon i Brian am ei ymroddiad dros 58 mlynedd a dymuno’n dda wrth iddo ddathlu ei benblwydd yn 80 oed efo’i deulu.
]]>